De afgelopen periode viel mijn oog diverse malen op een oproep voor kwetsbaarheid. In mijn e-book ‘Mensen bewegen tot verandering’ besteed ik aandacht aan het thema kwetsbaarheid in relatie tot leiderschap. De afgelopen weken werd ik opnieuw geraakt door dit onderwerp wat zich op diverse manieren aan mij opdrong. Iedereen kent wel van die momenten in zijn of haar leven, waarin je liever even ‘onder de grond’ verdwijnt of bepaalde delen van je leven die je liever niet met iedereen deelt omdat je je daarvoor schaamt. Dit is ook zeker geen oproep om alles te delen, maar er zijn van die momenten dat het wel noodzakelijk is om te gaan staan voor die zaken waar je eigenlijk liever niet mee naar buiten treedt en het risico te nemen dat je daardoor aangevallen wordt, buiten de boot valt, voor gek versleten wordt of wat de consequenties dan ook mogen zijn.
Eén van de meest opvallende artikelen over kwetsbaarheid vond ik het interview met Philips topvrouw Simone Noordegraaf in het Parool van 11 oktober jl. Simone werkt als hoofd finance operations en geeft leiding aan zo’n 4000 medewerkers. Zo’n kleine tien jaar geleden krijgt ze haar eerste vermoedens, dat er iets mis is met haar man Niek. Tijdens een verblijf in de Verenigde Staten begint hij zich steeds meer af te zonderen en raakt steeds de weg kwijt. Uiteindelijk wordt bij hem Alzheimer geconstateerd en Simone besluit haar werk te combineren met de zorg voor Niek.
Dit vraagt echter zoveel van haar aandacht, dat zij zichzelf genoodzaakt ziet tot het geven van openheid van zaken naar haar omgeving. Zij zegt hierover: “ik ga niet lopen jammeren, maar ik vind het wel belangrijk dat mensen mijn context kennen”. Ze geeft overigens duidelijk aan dat zij haar openheid niet als een verdienste ziet, maar als een pure noodzaak. Door de intensieve zorg voor Niek was zij uitgeput geraakt en had zij al haar energie nodig om beide taken goed te kunnen vervullen. Juist door het te delen en niet te onderdrukken creëert ze voor zichzelf ruimte. Haar motto is: Mijn kwetsbaarheid is mijn grootste kracht. De openheid die ze zelf geeft, verwacht ze overigens ook van haar mensen. En hiermee geeft ze een voorbeeld van kwetsbaarheid als leiderschapsstijl, door zichzelf kwetsbaar op te stellen maar ook door het als een voorwaarde te stellen aan haar eigen mensen.
Een tweede voorbeeld van het thema kwetsbaarheid in relatie tot leiderschap vond ik in het boek ‘De kracht van kwetsbaarheid’ van Brené Brown. Om te komen tot een organisatiecultuur waarin ruimte is voor creativiteit, innovatie en waarin leerervaringen centraal staan is het volgens Brené van belang dat leiders kwetsbaarheid omarmen in plaats van afhouden. En dat is precies wat Simone doet! Ze schuwt het niet, legt het op tafel en geeft hiermee een bewonderenswaardig voorbeeld. Niet alleen naar haar eigen mensen maar ook ver buiten de grenzen van de organisatie. En zo werkt Simone aan een organisatiecultuur waarin mensen worden uitgenodigd zichzelf te zijn, doordat er ruimte is voor kwetsbaarheid.
Simone leert ons dat in een organisatiecultuur met bezieling, een leider naast zijn mensen moeten plaatsnemen in plaats van er tegenover en de confrontatie met de bijhorende ‘ongemakkelijke gevoelens’ kan aangaan door zich kwetsbaar op te stellen. Dit vraagt om moed, openheid en betrokkenheid waardoor medewerkers zich gehoord en gezien voelen en sneller dingen aan de kaak durven stellen. Hierdoor ontstaat ruimte voor eigen initiatief en ruimte voor het experimenteren met nieuw gedrag. Dit vormt uiteindelijk de basis voor innovatie. Het tonen van kwetsbaarheid ligt daarmee aan de basis van een organisatiecultuur waarin het nemen van risico’s en het aangaan van de bijbehorende onzekerheid juist wordt gestimuleerd.
Helaas is dit in de meeste organisaties nog zeker geen gemeen goed. Het tonen van kwetsbaarheid wordt eerder geïnterpreteerd als een teken van zwakte. Eén van de belangrijkste redenen waarom veel leiders zich er ver van houden en dit juist erg moeilijk vinden. Toch is het een belangrijke voorwaarde om organisatie ontwikkeling te stimuleren en medewerkers uit te nodigen tot nieuw gedrag. Het aangaan van het gesprek waarin ruimte is voor het geven van eerlijke en constructieve feedback is vervolgens het belangrijkste instrument waarmee de nodige sturing plaats kan vinden. In mijn volgende blog zal ik verder ingaan op het geven van feedback en het voeren van een goed gesprek als voorwaarden voor het creëren van een bezielde organisatiecultuur.
Heeft deze blog jouw geholpen om je ook kwetsbaar op te stellen en zo gemakkelijk in contact te treden met jouw medewerkers? Ik nodig je hierbij uit om te reageren en mijn blog van constructieve feedback te voorzien!
